Προστατίτιδα

Τι είναι η προστατίτιδα;

Η προστατίτιδα είναι ο γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη φλεγμονή του προστάτη. Ο όρος είναι πολύ γενικός και δεν περιγράφει με λεπτομέρεια όλο το φάσμα των κλινικών εκδηλώσεων που μπορεί να συνδέονται με φλεγμονή του προστάτη. Είναι μια πολύ συχνή πάθηση που ταλαιπωρεί πολλούς άντρες όλων των ηλικιών. Είναι η πιο συχνή ουρολογική πάθηση σε άντρες κάτω των 50 ετών και η τρίτη πιο συχνή μετά την ηλικία των 50. Σήμερα ξέρουμε ότι υπάρχουν διαφορετικά είδη προστατίτιδας:

  • Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα
  • Η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα
  • Η χρόνια προστατίτιδα μη βακτηριακή
  • Η ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα

Ποια είναι τα αίτια και τα συμπτώματα της προστατίτιδας;

Τα αίτια και τα συμπτώματα διαφέρουν ανάλογα με το είδος της προστατίτιδας.

  • Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα

Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα είναι μια λοίμωξη του προστάτη που προκαλείται από κάποια βακτήρια. Τα πιο συχνά είναι η E.coli, η Klebsiella και ο Proteus. Το μικρόβιο μπορεί να μεταφερθεί με τη σεξουαλική επαφή, μέσω του αίματος ή να είναι μια επιπλοκή της βιοψίας του προστάτη.  Ο ασθενής παρουσιάζει έντονα συμπτώματα λοίμωξης δηλαδή πυρετό, ρίγος, αδυναμία με συνοδό συχνουρία και δυσουρία.

  • Χρόνια προστατίτιδα (βακτηριακή και μη βακτηριακή)

Η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα συνήθως προκαλείται από τα ίδια βακτήρια που προκαλούν και την οξεία. Πιο σπάνια έχουν ενοχοποιηθεί και άλλοι μικροοργανισμοί όπως ο γονόκοκκος, χλαμύδια, μυκόπλασμα και μύκητες. Συχνά υπάρχει χρόνια λοίμωξη των ούρων τα οποία παλινδρομούν στον προστάτη και προκαλούν την προστατίτιδα.  Η αιτιολογία της χρόνιας μη βακτηριακής προστατίτιδας δεν είναι ξεκαθαρισμένη. Τα συμπτώματα είναι παρόμοια και για τις δύο μορφές και περιλαμβάνουν:

  • Αίσθημα τάσης ή βάρους στο περίνεο, την περιοχή ανάμεσα στους όρχεις και τον πρωκτό
  • Συχνουρία και επιτακτική ανάγκη  κένωσης του εντέρου
  • Αίσθημα ατελούς κένωσης της ουροδόχου κύστης
  • Δυσκολία στην ούρηση
  • Καύσος κατά την ούρηση
  • Αίσθημα πόνου στους όρχεις ή στη βουβωνική χώρα
  • Ελαττωμένη ερωτική επιθυμία
  • Διαταραχές στη στύση
  • Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή
  • Πρόωρη ή  και επώδυνη εκσπερμάτιση
  • Νυκτουρία
  • Ψυχολογική επιβάρυνση του ασθενούς

 

  • Η ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα

Είναι ακριβώς αυτό που περιγράφει το όνομα της, δηλαδή δεν υπάρχουν συμπτώματα. Συνήθως διαγιγνώσκεται τυχαία σε κάποια βιοψία προστάτη που γίνεται για άλλο λόγο. Τα αίτια που την προκαλούν δεν είναι ξεκάθαρα.

Πως γίνεται η διάγνωση της προστατίτιδας;

Η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό του ασθενούς και στην καλή κλινική εξέταση. Η καλλιέργεια ούρων θα βοηθήσει να εντοπίσουμε εάν υπάρχει βακτήριο και έτσι το είδος της  προστατίτιδας. Πιο ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις, όπως υπερηχογράφημα (κύστης-προστάτη-όρχεων) και αξονική τομογραφία, μπορεί να χρειαστούν αλλά αυτό θα το αποφασίσει ο γιατρός σας.

  • Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα

Από το ιστορικό και την κλινική εξέταση ο γιατρός σας θα συμπεράνει εάν  πρόκειται για οξεία προστατίτιδα. Η γενική εξέταση αίματος θα επιβεβαιώσει τη λοίμωξη ενώ η καλλιέργεια ούρων θα εντοπίσει το μικρόβιο που είναι υπεύθυνο.

  • Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα

Η διάγνωση θα τεθεί από το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Η καλλιέργεια ούρων μπορεί να μην εντοπίσει το μικρόβιο που προκαλεί την προστατίτιδα. Η συλλογή ούρων μετά από μάλαξη του προστάτη αυξάνει την πιθανότητα να βρεθεί ο μικροοργανισμός.

  • Χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα  – χρόνιος πυελικός πόνος

Για τη διάγνωση της, η οποία γίνεται με αποκλεισμό άλλων παθήσεων και άλλων τύπων προστατίτιδας, τα συμπτώματα θα πρέπει να επιμένουν για διάστημα μεγαλύτερο των 3 μηνών. Είναι μια χρόνια κατάσταση που ταλαιπωρεί και επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Αλλά και για το ουρολόγο είναι μια  νόσος που χρειάζεται εμπειρία, καθότι υπάρχουν δυσκολίες στη διαχείριση του ασθενή. Σε αυτό συμβάλει  το γεγονός ότι η χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα  δεν μπορεί να τεκμηριωθεί εργαστηριακά (οι εξετάσεις αίματος, ούρων, υπέρηχοι  είναι φυσιολογικές)

 

Πως θεραπεύεται η προστατίτιδα;

Η θεραπεία που θα σας συστήσει ο γιατρός σας σχετίζεται με το είδος της προστατίτιδας.

  • Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα

Χορηγούνται αντιβιοτικά από το στόμα ή ενέσιμα, αντιπυρετικά και αντιφλεγμονώδη, άφθονη λήψη υγρών και συχνά απαιτείται νοσηλεία για χορήγηση υγρών και αντιβιοτικών από τη φλέβα.

  • Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα

Η θεραπεία γίνεται με αντιβιοτικά και σε αυτό το είδος προστατίτιδας. Η διάρκεια της θεραπείας πρέπει να είναι για μεγάλο χρονικό διάστημα, 3 έως και 8 εβδομάδων για να μειωθεί η πιθανότητα υποτροπής. Παράλληλα, θα πρέπει να διερευνηθούν τα αίτια τα οποία συμβάλουν στη δημιουργία ουρολοιμώξεων. Τέτοιες καταστάσεις είναι η λιθίαση του ουροποιητικού, η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη με υπολειπόμενο ούρων και διάφορες παθήσεις που επηρεάζουν τη νεύρωση της κύστης. Ο γιατρός σας θα σας συμβουλεύσει αν και πως πρέπει να αντιμετωπισθεί κάποιο από αυτά.

  • Χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα – χρόνιος πυελικός πόνος

Επειδή δεν είναι γνωστά τα αίτια που την προκαλούν δεν υπάρχει μια και μοναδική θεραπεία για όλες τι περιπτώσεις. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων  τα οποία διαφέρουν σε κάθε ασθενή. Συχνά οι ασθενείς παρουσιάζουν εξάρσεις και υφέσεις, ενώ τα αίτια που μπορεί να πυροδοτήσουν την επανεμφάνιση της είναι διαφορετικά για τον καθένα. Η θεραπεία συνήθως είναι μακροχρόνια και συνοδεύεται από αλλαγές στον τρόπο ζωής του αρρώστου. Όλα τα παραπάνω συμβάλουν αρνητικά στην ποιότητα ζωής του ασθενούς, επηρεάζουν την ψυχολογία του ενώ δεν είναι σπάνιο να προκαλέσουν άγχος και κατάθλιψη.

Αυτή η πολύπλοκη οντότητα απαιτεί εμπειρία από το γιατρό, ο οποίος θα πρέπει να εξατομικεύει και προσαρμόζει τις διάφορες θεραπείες που υπάρχουν ανά ασθενή. Συχνά χρειάζεται συνδυασμός θεραπειών που στόχο έχουν να μετριάσουν τα συμπτώματα και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής.  Μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντιβιοτικά, αντιφλεγμονώδη, μυοχαλαρωτικά, φάρμακα που βελτιώνουν τη ροή των ούρων και τη συχνουρία (α-αδρενεργικοί αποκλειστές, αντιχολινεργικά), φάρμακα που βοηθούν τη στυτική λειτουργία, φυτικά εκχυλίσματα καθώς και νευροληπτικά σε ασθενείς με χρόνιο πόνο. Τροφές, ποτά ή συνήθειες που επιδεινώνουν τα συμπτώματα θα πρέπει να αποφεύγονται.

Σε κάποιες περιπτώσεις εξειδικευμένοι φυσικοθεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν τόσο στο χρόνιο πυελικό πόνο, όσο και εκπαιδεύοντας τον ασθενή να χαλαρώνει το πυελικό έδαφος. Όταν τα συμπτώματα από την ψυχική σφαίρα είναι σοβαρά ίσως χρειαστεί η συνεργασία ψυχιάτρου ή ψυχολόγου.

 

Ποια είναι η πρόγνωση για την προστατίτιδα;

Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα είναι πλήρως ιάσιμη με την λήψη αντιβιοτικών για μικρό χρονικό διάστημα (συνήθως 3 εβδομάδων). Η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα παρόλο που υποτροπιάζει, ανταποκρίνεται καλά στα αντιβιοτικά και ο ασθενής είναι ασυμπτωματικός μετά την αγωγή. Η χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα  είναι μια πρόκληση τόσο για τον ασθενή όσο και το γιατρό. Συνήθως τα συμπτώματα δεν εξαλείφονται πλήρως αλλά παρουσιάζουν υφέσεις και εξάρσεις. Στόχος είναι ο ασθενής να έχει καλή ποιότητα ζωής και να μην επηρεάζεται η κοινωνικότητα του. Η ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα δεν είναι κλινικά σημαντική και δε χρειάζεται αντιμετώπιση.